Ik zie een verslaving meer als gedrag dan een ziekte, en dus ben ik daar verantwoordelijk voor.
Wat onderbouwing vanuit de literatuur:
De Britse psychiater en schrijver Theodore Dalrymple stelt in zijn boek Drugs. De mythes en de leugens (2006) dat het grote onzin is om te denken dat verslaving een ziekte is. Verslaving is volgens hem een kwestie van slechte moraal. Volgens Dalrymple is de verslavingszorg ineffectief omdat verslaving geen ziekte is, maar een moreel probleem betreft. Het kernidee hierbij is dat afwijkend gedrag zoals verslaving niet in medische termen te vatten is. Kanker is een ziekte, verslaving is een gedrag. Verslaving als ziekte labelen is volgens deze redenering een morele daad. Hierbij wordt gekeken naar de herkomst van het idee van verslaving als ziekte. Deze invalshoek laat zien hoe de visie op middelengebruik varieert door de tijd heen en op verschillende plaatsen in de wereld. Wat vroeger geen probleem was, is nu een ziekte. Of andersom: homoseksualiteit werd in Nederland veertig jaar geleden als ziekte gezien en nu als lifestyle . Deze visie deelt de kritiek met de antipsychiatrie dat verslaving een sociale constructie is die is ingegeven door morele overwegingen. Ook is er uit wetenschapmethodische hoek kritiek op het ‘verslaving als ziekte’-idee. Zo stellen critici dat medische ideeën over verslaving zijn ontwikkeld in klinische settings en niet generaliseerbaar zijn naar de gehele populatie (Cohen en Cohen 1984). Er zijn ook vragen over de betrouwbaarheid van zelfrapportages van gebruikers (Davies 1992) waarop het ‘verslaving als ziekte’-idee is gebaseerd. De gebruiker kan de oorzaak van zijn gedrag wel toeschrijven aan de verslavende werking van een stof, waarvan hij denkt ziekelijk afhankelijk te zijn, terwijl misschien een heel andere, meer diepere psychologische oorzaak veel relevanter is. Met deze kritieken in het achterhoofd is het misschien niet raar dat de verslavingszorg met haar medische definities nauwelijks aantoonbaar effect scoort. Als iets geen ziekte is, is het ook niet geneesbaar. Natuurlijk is verslaving wel een probleem, maar het is een complex probleem. Verslaving is de prewetenschappelijke benaming voor bepaald normatief gelabeld gedrag dat samenhangt met een complex van talloze andere gedragingen en sociale interdependenties. Gedrag verandert voortdurend, en verdwijnt vaak zelfs als de constellatie van andere gedragingen en sociale interdependenties verandert.