Veel mensen gebruiken alcohol om minder last te hebben van psychische klachten. Bijvoorbeeld om neerslachtige gevoelens, angst of boosheid te dempen. Dit prettige effect maakt gehecht aan de alcohol, maar helpt het ook? Alcohol en depressieve klachten Alcohol verdooft, ook het gevoel. De somberheid lijkt minder voelbaar, de eenzaamheid drukt minder. De lege uren lijken sneller te verglijden. Irritaties worden gemakkelijker weggewuifd. Als u onder invloed bent, geeft alcohol verlichting: u bent wat onverschilliger als u onder invloed bent. Op de lange termijn helpt het u echter niet. Zodra de alcohol is uitgewerkt zijn de vervelende gevoelens terug. Nare gevoelens wegdrinken is dus geen oplossing. Het is zelfs zo dat alcohol op den duur juist depressieve gevoelens versterkt en zelfs veroorzaakt! Alcohol is een beruchte veroorzaker van depressie. Als u stopt met drinken, zal deze depressie verdwijnen. Voor slechts een kleine groep geldt dat ze last blijft houden van depressieve klachten nadat men een aantal weken is gestopt met drinken. Dit kan met medicatie en therapie behandeld worden. Een depressie kan echter niet effectief behandeld worden zolang u blijft drinken. Als u stopt met drinken, zult u merken dat u weer meer open staat voor positieve dingen. Tot slot: negatieve gevoelens horen bij het leven: een rotdag, irritaties, slecht nieuws, weinig energie, je alleen voelen. Als u niet drinkt, zult u merken dat het gemakkelijker wordt deze dingen te overwinnen, ze te relativeren en weer de moed te vinden positieve ervaringen op te zoeken. Alcohol en angst Een gevoel van angst kan functioneel zijn; dit is een natuurlijke reactie op een bedreigende situatie, het maakt u op uw hoede en beschermt u. Soms is het echter zo dat de angst te groot wordt en uw leven gaat beheersen. U durft bijvoorbeeld de deur niet meer uit, of u bent bang om te gaan slapen. Alcohol drinken kan voor u een hulpmiddel zijn geworden om met uw angst om te gaan. Onder invloed durft u misschien meer, het angstige gevoel wordt gedempt. De alcohol helpt tijdelijk als symptoombestrijder. Maar het lost natuurlijk niets op. U zult merken dat u steeds meer alcohol nodig hebt om het gewenste effect te bereiken. Regelmatig en veel alcohol drinken maakt labiel en zorgt dat u steeds angstiger wordt. De oorzaak van de angst wordt niet weggenomen door drank. Als u echt iets wilt veranderen, en met uw angst wilt leren omgaan, dan past daar geen alcohol bij. U kunt leren steeds meer te durven zonder dat u alcohol nodig hebt. U zult merken dat u in stappen kunt leren uw angst te overwinnen, en elke behaalde stap geeft weer nieuwe moed voor de volgende stap. U kunt dit alleen doen of met steun van uw omgeving, maar desgewenst kunt u er ook professionele hulp bij zoeken. Alcohol en psychose Psychotisch betekent eigenlijk 'in de war zijn'; we spreken van een psychose als iemand het contact met de realiteit kwijt raakt. Hij hallucineert, ziet of hoort dingen die anderen niet waarnemen. Daarbij hoort een gevoel van dreiging of angst. Het denken raakt ook verstoord, krijgt vaak een achterdochtige lading: waanideeën over complotten, achtervolgingen, afluisterpraktijken of beïnvloeding van de hersenen. Voor mensen die last hebben (gehad) van psychotische verschijnselen, is het gebruik van alcohol af te raden. Het effect van de alcohol is onvoorspelbaar en kan een psychose uitlokken. Soms kan het dempende effect welkom zijn. Een volgende keer is het effect wellicht ontremmend en gebeuren er ongelukken. Mensen kunnen ook in de war raken door alcohol. We spreken van een alcoholpsychose als iemand zoveel gedronken heeft dat er psychotische verschijnselen gaan optreden. Ook is het mogelijk dat iemand volledig in de war raakt, juist nadat hij gestopt is na een periode van overmatig drinken. Hij wordt onrustig, ziet dingen die er niet zijn, bijvoorbeeld de beruchte 'beestjes', en vertoont plukgedrag, bijvoorbeeld aan de kleding of een deken. Een psychose is een levensbedreigend ziektebeeld waarbij altijd medische hulp moet worden ingeschakeld! Alcohol en agressie Alcohol werkt ontremmend. We hebben manieren ontwikkeld om ons gedrag onder controle te houden, maar onder invloed van alcohol werken deze manieren niet meer. Het gebruik van alcohol kan leiden tot uitbarstingen van agressie. Bij veel huiselijk geweld speelt alcohol een rol. Ook daders van 'zinloos geweld' verkeren vaak onder invloed van alcohol. Alcohol maakt verhoogd prikkelbaar. Kleine irritaties kunnen leiden tot fikse uitbarstingen. Het vermogen tot relativeren en incasseren wordt minder. Voor uw omgeving wordt uw gedrag steeds moeilijker voorspelbaar, ze zullen meer afstand van u gaan nemen. Mocht u merken dat u uw agressie niet meer kunt beheersen als u hebt gedronken, dan kan dat een goede reden zijn om uw drinkgewoonten te veranderen. Niet alleen voor uzelf, maar ook voor de mensen in uw omgeving. Alcohol en slapen 'Als je niet kunt slapen, moet je maar een borreltje nemen...' Alcohol lijkt het goed te doen als inslaapmiddel. Toch kleeft daar wel een nadeel aan. U heeft namelijk steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Dat ene borreltje worden er misschien geleidelijk aan steeds meer. Alcohol verhindert een gezonde slaap. De verwerkingsprocessen die zich afspelen in uw hersenen, functioneren slechter als u alcohol hebt gedronken. Wakker worden en opstaan is uiteraard prettiger als u hebt geslapen zonder alcohol. Als u gewend bent om onder invloed te gaan slapen, zult u merken dat het ook inderdaad lastiger is om nuchter te gaan slapen. Realiseert u zich dat uw lichaam tijd nodig heeft om weer om te schakelen naar een gezond slaappatroon nadat u gestopt bent met drinken. Bovendien zijn er, bij een gezond slaappatroon, individuele verschillen. Sommige mensen liggen altijd een uurtje wakker voor ze inslapen, anderen slapen licht en worden wakker van nachtelijke geluiden. Als u slecht slaapt, kunt u baat hebben bij het aanleren van ontspanningsoefeningen. In de meeste plaatsen is het ook mogelijk een slaapcursus te volgen. U kunt hiernaar informeren bij uw huisarts, bij de thuiszorg, bij het algemeen maatschappelijk werk of bij het Riagg bij u in de buurt. Slaaptips Hieronder enkele tips om beter in slaap te kunnen komen: Zorg ervoor niet een te drukke dagindeling te hebben waarbij u veel dingen moet doen en aan veel dingen tegelijk moet denken. Het is dan logisch dat u 's avonds in bed door blijft gaan met piekeren. Bouw rustmomenten in op een dag, waarbij u even niets doet en tijd heeft om na te denken. Drink een glas warme melk voor het naar bed gaan. Drink 's avonds geen koffie met cafeïne. Sommige mensen zijn zeer gevoelig voor het opwekkende effect van de cafeïne en kunnen beter helemaal geen koffie met cafeïne drinken of daar na ongeveer 12.00 uur 's middags mee stoppen. Eet geen zware maaltijd vlak voor het slapen gaan. Bouw een rustmoment in voor het slapen gaan. Luister naar rustige muziek, lees een boek, of maak een korte wandeling. Doe ontspanningsoefeningen. U vindt deze op het internet, er zijn boeken over te vinden of vraag ernaar bij uw huisarts of fysiotherapeut. Doe geen spannende (computer)spelletjes vlak voor het slapen gaan. Vrijen kan wel een ontspannend effect hebben. Zorg voor regelmaat, ga zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed. Sporten bevordert een gezond slaappatroon. Gebruik de nacht niet om na te denken, wees hierin streng voor uzelf. Verplaats uw gedachten naar ontspannende dingen of laat het denken helemaal los. Ga overdag geen slaap inhalen en sta vroeg op. Houdt een vast ritme aan, ook na een slechte nacht. Slaapmiddelen zijn erg verslavend, deze moeten alleen gebruikt worden in noodsituaties, en dan nog alleen kortdurend. Voor meer informatie kunt u ook zoeken op het internet onder 'slaapklachten' of 'ontspanningsoefeningen'. Alcohol en vitamine B1 In Nederland krijgen mensen meestal voldoende vitamines binnen via de normale voeding. Dit geldt ook voor vitamine B1. Er is echter wel een probleem met de opname van de vitamines door het lichaam bij overmatig alcoholgebruik. Recentelijk onderzoek heeft uitgewezen dat de opname van deze vitamine door het lichaam, ook bij matig alcoholgebruik, al sterk afneemt. Hierdoor kunnen klachten ontstaan, met name vergeetachtigheid. Om dit te voorkomen adviseren wij iedereen die teveel alcohol drinkt om vitamine B1 te gaan gebruiken. Vitamine B1 heet ook wel Thiamine en is verkrijgbaar bij de apotheek, met een recept. De aanbevolen dosis is 50 mg. per dag; bij een slechte voedingstoestand kan dit worden verhoogd, uiteraard in overleg met de arts.
