Hoi Anna, Je zit dus in een put. Maar je bent daardoor niet in de valkuil van de alcohol gevallen. Dat is al een lichtpunt en je ziet dus dat je al een sterke vrouw bent geworden in allen nuchterheid. Maar ik zie in dit bericht van je dat je een hoop sombere gedachten over jezelf hebt, dat zijn geen helpende gedachten om uit die put te komen. Laat ik ze eens een voor een naar voren brengen en kijk er dan zelf eens mee naar. - Je wil wel even in die put blijven zitten. Dat is niet goed, je moet niet bij de pakken neer gaan zitten. Dat voelt niet goed en je wordt er niet beter van. Heb je niet ergens een leuk boek of CD/DVD waar je ontzettend mee kan lachen, neem die dan ter hand. Qua boekjes kan ik aanbevelen: De hemel kan wachten en Ghostbusters. Dan lig tenminste in een deuk in die put. - Je vindt jezelf labiel, dat kan zo zijn, nu in deze toestand, maar je bent wel zo evenwichtig om dat te onderkennen. Breng de weegschaal dus even in evenwicht. Zet even een leuke plaat op met vrolijke muziek (zelf zou ik kiezen voor de vier jaargetijden van Vivaldi, m.n. de lente en de zomer). Dan je nieuwe baan: - Je bent bang dat je niet voldoet. Kom nou, je bent aangenomen omdat je voldoet voor die baan. Je zult heus wel goed presteren. Weet dan dat angst een slechte raadgever is. - Je bent bang om niet aardig te worden gevonden. Ik vind je aardig. En de meeste mensen zullen je aardig vinden. OK er zal er altijd wel een zijn die je niet aardig vindt. OK, soit, vind jij iedereen aardig, er zullen echt wel wat mensen zijn die jij niet aardig vindt. - Je bent bang voor alles waar je in je leven bang bent geweest. Kijk eens rationeel naar deze zin. - Je bent bang voor je eigen angst. Wie toegeeft ergens bang voor te zijn is moedig. De grootste heldendaden zijn gepleegd door mensen die zo moedig waren toe te geven dat ze op het moment van het plegen van hun heldendaad bang waren. Hieronder even de tekst die bij de opdracht Anders Denken hoort. Lees deze goed door. quote Hieronder vind je uitgebreide uitleg over anders denken. Lees de tekst en de voorbeelden goed door, het helpt je bij de opdracht 'anders denken', die je onderaan dit bericht vindt. Wat herken je, hoe werkt dit bij jou? Succes! Anders denken Wat we denken en wat we voelen, houdt verband met elkaar. Als je je slecht voelt, kun je merken dat je gedachten somber of vervelend van inhoud kunnen zijn. Maar eigenlijk is het omgekeerd: je denkt iets vervelends en daar voel je je somber door. We zijn ons daar echter vaak niet meer bewust van. Wat je denkt bepaalt grotendeels hoe je je voelt. Denk je iets positiefs, iets plezierigs, dan voel je je vaak vrolijker, beter. Denk je iets negatiefs, dan voel je je naar, somber, schuldig en dergelijke. Veel mensen zijn geneigd om nare dingen te denken, omdat ze dat in de loop der tijd geleerd hebben en aan gewend zijn geraakt. Heel vaak kloppen deze nare gedachten niet met de werkelijkheid. Om gevoelens die we vervelend vinden tegen te gaan, is het van belang onze gedachten hierbij op te sporen. Wat zeg je tegen jezelf op dat moment? Wat vind je van de situatie of de gebeurtenis? Je gedachten kun je onderscheiden in rationele (helpende) en irrationele (niet helpende) gedachten. Rationele gedachten: - komen overeen met de werkelijkheid, - leiden niet tot ongewenste gevoelens of conflicten, - zijn helpend om je doel te bereiken. Irrationele gedachten: Ook omtrent alcoholgebruik komen vele irrationele gedachten voor die niet helpen om de trek in drinken tegen te gaan. Deze gedachten bevorderen juist trek. Daarmee geven mensen zichzelf toestemming om alcohol te drinken. Hier volgen een aantal voorbeelden: - Als ik eenmaal trek krijg, moet ik gewoon drinken. - Ik heb zo hard gewerkt, nu heb ik een beloning (in dit geval alcohol) verdiend. - Ik heb zoveel problemen; ik moet wel drinken. - Als ik niet drink, doe ik geen oog dicht. - Iedereen drinkt toch, waarom zou ik dan niet drinken? - Een drankje hoort erbij. - Ik drink altijd in die situatie; nu dus ook. - Zonder drank is het weekend niet compleet. Bij al deze gedachten of opvattingen kun je de nodige kanttekeningen maken. Probeer ze eens af te zetten tegen de zo-even genoemde drie kenmerken van rationele gedachten. Je zult zien dat geen enkele van de genoemde gedachten aan alle drie punten voldoet! Irrationele gedachten komen erg veel voor, zeker niet alleen bij verslavingsproblemen! Ze zijn vaak ingeslepen en herhalen zich keer op keer. Hoe kun je ze herkennen? In deze gedachten komen vaak woorden voor als: alles, niets, iedereen, niemand, hopeloos, verschrikkelijk, nooit, altijd, onverdraaglijk, enzovoort. Het zijn heel stellige, absolute, overdreven woorden, die geen ruimte laten voor relativering. Bijvoorbeeld: 1. Zie je wel, niemand vindt me aardig. 2. Mijn collega doet alles goed, terwijl bij mij alles mislukt. 3. Het is verschrikkelijk wanneer ik een fout maak. 4. Ze moeten mij ook altijd hebben. 5. Dit mag hij me niet aandoen! Dit soort gedachten roept negatieve gevoelens op, dat vervolgens kan leiden tot trek in alcohol en drinken. Wat bij deze gedachten opvalt, is dat ze niet kloppen met de werkelijkheid, en je niet helpen om je beter te voelen en je doel te bereiken. Gedachte 1: Zie je wel, niemand vindt me aardig Je kunt je terecht afvragen of niemand je aardig vindt. Rationeel kun je ervan uitgaan, dat er best mensen zijn die je waarderen, of in sommige opzichten en situaties sympathie voor je hebben. Ook kun je hier natuurlijk zelf iets aan doen. Het is ook onmogelijk dat iedereen je altijd even aardig vindt. Zo zit het leven nu eenmaal niet in elkaar. De verzuchting 'Zie je wel,' wijst erop dat je je al bij voorbaat hebt neergelegd bij de opvatting dat niemand je mag. Je bevestigt jezelf in deze opvatting, en komt niet tot actie om hier verandering in aan te brengen. De gedachte is dus irrationeel. Je doet er beter aan deze gedachte te vervangen door een rationele, helpende gedachte. Bijvoorbeeld: De één zal me aardiger vinden dan de ander. Het is voor mij niet per se noodzakelijk dat iedereen mij aardig vindt om tevreden te kunnen zijn. Ik zelf vind ook niet iedereen altijd even aardig. Gedachte 2: Mijn collega doet alles goed, terwijl bij mij alles mislukt Deze gedachte is wel erg zwart-wit. Het is niet waarschijnlijk dat je collega ALLES goed doet, hij zal ook wel eens een steekje laten vallen. Ook is het niet waar dat bij jou ALLES mislukt. Bepaalde dingen zul je beter kunnen dan andere. De term 'alles' gaat veel te ver en komt niet overeen met de werkelijkheid. Ook remt deze gedachte je af om iets te ondernemen en om een doel te bereiken. De gedachte is dus irrationeel. Probeer deze te vervangen door de rationele tegenhanger. Bijvoorbeeld: Iedereen heeft zijn eigen capaciteiten. Er zijn ook dingen waar ik heel goed in ben. Ik kan niet meer doen dan mijn best. Gedachte 3: Het is verschrikkelijk wanneer ik een fout maak Het woord 'verschrikkelijk' valt hier op. Het lijkt wel een ramp als je een fout maakt. Meestal is dit niet zo. Fouten maken is nu eenmaal menselijk. Je kunt beter je fout onder ogen zien en proberen deze te herstellen. Meer doen dan je best, kun je toch niet. De gedachte heeft een verlammende werking op het nastreven van een doel. Je voelt je steeds slechter over je zelf. De gedachte is irrationeel en kan beter worden vervangen door een rationele gedachte. Bijvoorbeeld: Het kan vervelend zijn om een fout te maken. Maar het hoeft geen ramp te zijn. Ik kan mijn best doen om het te herstellen en er iets van te leren. Gedachte 4: Ze moeten mij ook altijd hebben Het woord 'altijd' is wel heel absoluut. Het is de vraag of ze (wie zijn dit? iedereen?) je altijd willen benadelen. Dit klopt waarschijnlijk niet met de werkelijkheid. Deze gedachte maakt je tot machteloos slachtoffer van de nukken van andere mensen. Ook kan de gedachte leiden tot somberheid of boosheid, waarmee je niet verder komt. Dit is dus een irrationele gedachte. Rationeel kun je bijvoorbeeld beter denken: Ik laat me niet opfokken als anderen mij onrechtvaardig behandelen. Niet alles is even rechtvaardig in het leven. Ik kan beter rustig bekijken of ik er iets aan kan doen. Gedachte 5: Dit mag hij me niet aandoen! De vraag bij deze gedachte is of jij kunt bepalen wat de ander wel of niet mag. In de werkelijkheid kun je dit niet. Rationeel is om tegen je zelf te zeggen dat het logisch is dat andere mensen bepaalde eisen aan je stellen, zoals jij dat ook doet aan anderen. Het heeft geen zin om je hierover enorm op te winden. Beter is het te bekijken wat je ermee wilt of kan doen. Deze gedachte is dus irrationeel, want hij klopt niet en hij zal tot een negatief gevoel en mogelijk een ongewenst conflict leiden. Een rationeel voorbeeld: Ik kan niet bepalen hoe anderen zich naar mij gedragen. Ik kan wel duidelijk maken hoe ik het vind. Het is dan aan de ander of hij hier iets op uit doet. Wil je nog meer informatie over veel voorkomende irrationele opvattingen hebben, kijk dan eens bij leestips op de website. Oefening baart kunst! Als je je irrationele gedachten kunt opsporen, en rationele gedachten kunt bedenken, wil dit nog niet zeggen dat je de oude vertrouwde gedachten zomaar aan de kant kunt schuiven, alsof je een emmer leeggooit. Dit vraagt tijd en oefening. Neem de rust om je gedachten te bekijken, noteer ze, neem er de tijd voor. Laat ze door je hoofd gaan. Lees ze nog eens over en concentreer je op de rationele gedachten die je zelf hebt geformuleerd. Probeer de discussie met jezelf aan te gaan in alle eerlijkheid. Maak je niet druk als de irrationele gedachten weer eens de kop opsteken, voel je hierover niet schuldig of machteloos. Denk niet: dit lukt me toch nooit, ook dat zou namelijk weer irrationeel zijn! Accepteer dat je ze hebt, en dat het niet vanzelf gaat om ze te veranderen. Richt je op de successen die je wél behaalt; elke stap is er één. -------------------------------------VOORBEELDEN------------------------------------ Irreële, niet helpende gedachten(te zwart-wit, onlogisch, te snelle conclusies...)die kunnen leiden tot trek en drinken. tegenover ---> reële, helpende gedachtenwaardoor je minder gaat piekeren en problemen makkelijker kunt oplossen. Iedereen moet me aardig vinden. ---> Ik ga uit van mijn eigen kwaliteiten. Als mensen me desondanks niet mogen, dan is dat hun probleem. Ik mag geen fouten maken, anders ben ik waardeloos. ---> Ik accepteer mijn beperkingen en daarnaast maakt iedereen fouten Ik kan er absoluut niet tegen als dingen anders gaan dan gepland. ---> Bij tegenslagen ga ik na wat de oorzaak is en hoe ik het in de toekomst anders kan aanpakken. Ik heb totaal geen invloed op de dingen die gebeuren. ---> Je kunt je aanleren anders over jezelf en het leven te gaan denken, waardoor je meer controle krijgt Ik moet er constant op letten dat alles goed blijft gaan. ---> Piekeren over de toekomst heeft geen zin. Kijk wat je in het hier en nu aan je problemen kunt doen. Geen zorgen voor de dag van morgen. Ik kan het beste maar niks doen, dan doe ik ook niks fout. ---> Problemen kun je ook zien als een uitdaging. Een gelegenheid om te laten zien wat je in je mars hebt. Ik ben helemaal afhankelijk van anderen, in mijn eentje stel ik niks voor. ---> Ga na op welk gebied je afhankelijk bent en daarna wat je kunt veranderen om minder afhankelijk te zijn. Mijn huidige leven wordt totaal bepaald door mijn verleden. ---> Je kunt je leven wel degelijk veranderen door dingen aan te pakken in het hier en nu. Ik moet alle problemen perfect oplossen. ---> Het is beter om een probleem eerst te analyseren en daarna te kijken hoe je ze binnen je mogelijkheden kunt oplossen. (Sommige problemen zijn niet op te lossen) Ik moet overal zekerheid over hebben. ---> Je kunt beter oefenen om beter om te gaan met frustraties want 100 % zekerheid krijg je nooit. Soms lijkt een niet-helpende gedachte zo echt, zo waar, dat het lastig is een helpende gedachte te vinden met dezelfde overredingskracht. Misschien dat je hier een goed alternatief vindt? Enkele voorbeelden van helpende gedachten: - Ik kan het wel verdragen om me niet lekker te voelen. - Zonder drank ga ik me beter voelen. - Ik wil beter worden, niet alleen me beter voelen. - Als ik stop met drinken, krijg ik ruimte voor nieuwe dingen. - Van uitstel komt afstel. - Ik mag 'nee' zeggen tegen drank. - Vandaag neem ik een alcoholvrije dag. - Zielig voelen mag en wat gaan doen helpt. - Ik zal steeds sterker worden. - Ik ben zoals ik ben en dat is goed. - Een rotdag is geen reden van mijn plan af te wijken. - Mijn doel bereiken staat bovenaan. Ongeacht hoe ik me voel. - Ik kies zelf wie ik aardig vind. - Ik accepteer dat ik niet alles op kan lossen. - Liever nu dan nooit. - Ik kan afstand doen van gebeurtenissen in het verleden. Ik bepaal mijn eigen toekomst. - Als anderen drinken, hoef ik dat nog niet te doen. - Ik kan meer dan ik soms denk. - Ik kan meer dan anderen soms denken. - Ik voel me sterker als ik nuchter ben. unquote.
